Ekonomist Deniz Gökçe, Akşam gazetesindeki bugünkü köşesinde son günlerce sıkça gündeme gelen ekonomik kriz söylentilerini değerlendirdi.

Gökçe'ye göre gündemde kriz yok!

Çakallara fırsat vermeyelim

Türkiye beklentilerle çöken bir ülke. Ne hükümet ne de muhalefet 'kriz edebiyatı' yapmalı. Çünkü dış krizden bahsedildiğinde bile vatandaş iç kriz anlıyor ve dövize koşuyor. Piyasaların durumu 'kan kokusu almış çakal' gibi. Çakallara fırsat vermeyelim! Çünkü gündemde kriz yok!

Gerçekleri tüm çıplaklığıyla bir kere daha yazacağım

Aşağıdaki yazım gizlisi, saklısı, iması olmayan bir yazı olacak. Gerçekleri bütün çıplaklığı ile ve bir kere daha yazacağım. Birincisi, bu ülkede ekonominin yavaşlaması gerekiyordu ve 'yavaş yavaş' yavaşlıyor. G-20 üyesi bir ülke her zaman gaz ile gidemez, bazen de fren yapması gerekir. Kaldı ki yüzde dokuz civarında büyüme, yüzde 35 kredi artışı ile Avrupa şampiyonu olmak sorun yaratır. Ekonomiden sorumlu Bakanlıkların, Merkez Bankası, Hazine ve Maliye'nin attıkları ekonomik adımlar ise doğrudur. Bankaların ve inşaat sektörünün yaklaşımları yanlıştır. Bir otomotiv firması bugün al, hiç para verme, bir sene sonra ödemeye başla dediği zaman yanlış yapmaktadır. Bir banka kredi kartını kime verdiğini incelemeden postaladığı zaman yanlış yapılmaktadırlar. Döviz kredisi ile İsviçre Frangı ve Japon Yeni ile kredi verenler ve alanlar, yanlış yapmıştır.

Bankalar sağlam kamu riski de yok

İkincisi, biz bu ülkede, hep ya siyasi nedenlerle ve koalisyonlarda saçmaladığımız için kriz yaşadık. Koalisyonların kavgadan başka bir şey üretmediğini gören yabancılar, bir de anayasa Cumhurbaşkanı ve Başbakan arasında havada uçunca veya 'iktisatçı' Başbakanımız faiz düşürmek için kamu finansmanını imkansız hale getirip, ihale iptal edince ülkemizden kaçtılar ve kur ve faiz delirdi. Bankalar battı, zaten döviz rezervi de yoktu. 2008 -2009 krizinde ortaya çıktı ki, bu ülke 2001 yılından başlayarak banka sistemini reforme etmiş. Ayrıca Türkiye kamu borcunu ve bütçe açıklarını minimal duruma indirmişti, bu nedenle de krizde kamu maliyesi en az açık ve borçluluk oranıyla krizi geçen ülke oldu. Dolayısıyla ne banka battı, ne kur delirdi ne de faiz dünya rekoru oldu.Yani kamu riski de yok.

2010'dan itibaren biraz şımardık

Üçüncüsü, neden 2009 yılında negatif büyüme yaşadık? Çünkü bizim ihracat yaptığımız ülkeler battı, bu nedenle ihracat yavaşladı. Sanayi üretimi yüzde 40 daraldı ve işsizlik yayıldı ve arttı. Ancak Türkiye büyük bir iç pazara sahip ve 2010 yılından itibaren ülke şımardı, hızla tüketim etmeye ve ithalata başladı, dünya genelinde ve ABD ve AB'de sorunlar olmasına rağmen. Bu artan iç talep nedeniyle ülkemize aşırı doz sıcak yabancı sermaye yağdı. Krizden en hızlı çıkan ve büyüyen ekonomilerden biri olduk: Avrupa Birincisi!

100 milyar $'a dayanan döviz rezervi var

Dördüncüsü, bu ülkede 100 milyar dolara dayanmış resmi döviz rezervi varken ve kamu döviz borcu da hepsi uzun vadeli 85 milyar dolarken, neden ülkemiz ekonomisi riskli kategoride? Çünkü insanlar özel sektörün döviz riski var diye endişeliler. Ülkenin özel kesiminin toplam kısa vadeli borcu 25, Uzun vadeli borcu ise 124 milyar dolardır. 124 milyarın 84 milyarı banka dışı kesimin aldığı kredilerdir. 39 milyarı ise banka ve finans sisteminin. Bunları büyük risk unsuru saymıyoruz.

Geçmiş delilikler artık yok

Tabii bir de sıcak para var. Borsa ve kamu kağıdındaki 100 milyar dolarlık yabancı yatırımın üçte bir kamu kağıdı ve üçte iki borsa olmak üzere yabancıların sıcak para kökenli yatırımlarıdır. Ülkemizde panik yaratanlar bu borsa ve kamu kağıdı alanların ani satıp çıkmasını esas endişe konusu olarak görmektedirler. Ülkemizdeki paranoidler geçmişteki krizlerdeki durumumuz ile bugünkü durumumuz arasında paralellik olduğu kanısındadırlar, bu kökten yanlıştır. Kamuda ve banka sisteminde geçmişteki delikler yoktur.

Kötü beklentilerle çöken bir ülkeyiz

Ama seçimde kaybeden politikacılar IMF tarafından yapıldığı düşünülen ve 2012 yılında ülkemizin sadece yüzde 2.5 büyüyebileceği şeklindeki traşa itibar etmektedirler. Halbuki ihracatımız 2008 rakamını ve bu yıl için konan hedef rakamını aşmaktadır. Ekonomi geneli ve cari denge açığı da hız kesmektedir. Muhalefetin ekonomi gurusu Faik Öztrak'ın IMF'in saçmasını gündeme getirmesi ise alenen kötüdür. Ülkemiz beklentilerle ayağa kalkan ve kötü beklentilerle çöken, üçte bir beklentilere endeksli bir ülkedir. Ne hükümet mensupları ne de muhalefet mensupları 'kriz edebiyatı' yapmasalar daha iyi olur. Çünkü dış krizden bahsedildiğinde bile vatandaş iç kriz anlıyor ve dövize koşuyor. Merkez Bankası bu nedenle döviz mevduat karşılık oranını küçülttü ve döviz alma ihalelerini kesti.

Kan kokusu var

AB krizi biraz küllendi. 2 Ağustos tarihinde ABD'de borç limitine karşı önlem getirildiğinde, global risk azalacak. Çapraz kur yeniden dolar lehine dönecek, ABD sakinleşecek, çapraz kur dengelenecek. Kendi ayağımıza kurşun sıkmakta mahiriz ama sıkmasak iyi olur. Piyasaların bugünkü durumu 'kan kokusu almış çakal' gibi. Çakallara fırsat vermeyelim! Çünkü gündemde kriz yok